Η παράδοση της ξυλογλυπτικής στη Λέσβο
Αγιάσος είναι το «ορεινό» νησιώτικο χωριό με την ξεχωριστή καταπράσινη φύση και τους «αψείς» ορεσίβιους κατοίκους του, που διακρίνονται για την οξύνοια, την εργατικότητα και την έντονη πνευματικότητα, μα και για το μόνιμο καλοπροαίρετό τους ύφος.
Δρόμοι στενοί, γραφικοί, ανηφορικοί και κατηφορικοί, σας γυρίζουν πραγματικά σε μια άλλη εποχή. Θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο, πηγή χειροποίητων σκαλιστών και αγγειοπλαστικής, μπορεί να ικανοποιήσει πολλές από τις προσδοκίες σας, ιδιαίτερα αν αυτές έχουν σχέση με το θρησκευτικό ή το καλλιτεχνικό στοιχείο (θέατρο, χορός, μουσική) ή με τη λατρεία της φύσης, εν γένει με την παράδοση.
Στα τέλη του 8ου αιώνα, περίοδος εικονομαχιών. Στην Κωνσταντινούπολη, ο ιερέας του παρεκκλησίου των ανακτόρων Αγάθων ο Εφέσιος, εικονόφιλος, πέφτει στη δυσμένεια του αυτοκράτορα Λέοντος του Α΄ και αυτοεξορίζεται στα Ιεροσόλυμα. Στις αρχές τού 802 μ.Χ. πληροφορείται ότι στη Λέσβο ήταν εξόριστη η Αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία, και αυτή εικονόφιλη. Θέλοντας να τη συναντήσει, μα και για να είναι πιο κοντά στην Κωνσταντινούπολη, φεύγει για τη Λέσβο παίρνοντας μαζί του μια εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας (που η παράδοση την ήθελε ζωγραφισμένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά), έναν Ασημένιο Σταυρό με Τίμιο Ξύλο, ένα χειρόγραφο Ευαγγέλιο και άλλα κειμήλια. Κατά το 803 μ.Χ. φθάνει στο νησί. Η Ειρήνη η Αθηναία εν τω μεταξύ είχε πεθάνει και ο Αγάθων, ακολουθώντας ρεύματα χειμάρρων, βρίσκει ένα δασωμένο και έρημο μέρος για να μείνει και να γνωρίσει με ασφάλεια το περιβάλλον. Στο μέρος αυτό, που είναι στην Καρυά, εκεί ακριβώς όπου υπάρχει σήμερα το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής με το Αγίασμα, έκρυψε τα Ιερά Κειμήλια και έφτιαξε σκήτη. Ήρθε σε επαφή με τους κατοίκους των κοντινών χωριών Καρύνη και Πενθίλη, απέκτησε την εμπιστοσύνη και το σεβασμό τους και τους αποκάλυψε το μυστικό του. Σιγά - σιγά, λοιπόν, άρχισαν να έρχονται στη σκήτη πιστοί για να προσκυνήσουν, και μερικοί από αυτούς έμειναν μόνιμα κοντά στον Αγάθωνα. Έτσι, στις αρχές του 9ου αιώνα, δημιουργείται ένα μικρό μοναστήρι, γύρω από το οποίο άρχισαν σιγά - σιγα να χτίζονται σπίτια και να εγκαθίστανται άνθρωποι των γύρω χωριών. Αυτό ήταν η απαρχή, η ρίζα του σημερινού χωριού.
[Το απόσπασμα του κειμένου είναι του κ. Μιχάλη Κορομηλά και υπάρχει στον πρώτο Τουριστικό Οδηγό για την Αγιάσο, που εκδόθηκε από το Φιλοπρόοδο Σύλλογο Αγιασωτών]
Περισσότερες πληροφορίες:
